Aktif sistemler yangın oluştuğunda devreye girerek yangını haber veren, yangını durduran , yangını söndüren, yangının yayılımını önleyen, yangının bina içerisinde yayılmasını engelleyen, yangına maruz kalmış kişilerin tahliyesini sağlayan sistemdir.
Aktif sistem seçiminde kullanıcılar için iki çeşit yol vardır; birincisi kullanıcılar tarafından elle kontrol edilen, ikincisi ise otomatik olarak çalışan aktif söndürme sistemleri kullanılmaktır. Genellikle tasarımcılar otomatik çalışan sistemleri birincil aktif güvenlik sistemleri olarak tasarlarlar. Manuel sistemler ise yardımcı(ikincil) sistemler olarak kurgulanır. Kullanıcılar tarafından aktif yangın güvenliği genel olarak başlangıç yangınlarına müdahale için kullanılacakmış gibi düşünülür. Asıl gelişmiş yangın ile mücadele için ise otomatik yangın söndürme sistemleri tasarlanır.
Otomatik Söndürme Sistemleri
Tüm tesislere uygun tipte otomatik söndürücü sistemler konulmalıdır. Sistemler tasarımcının kriterlerine göre farklı tip model ve temel yangın söndürme maddesi kullanılarak yapılabilir.
Otomatik söndürme sistemlerinin tasarımlarında aşağıdaki temel söndürme sistemleri kullanılabilir.
- Su
- Kuru Kimyevi Toz
- Köpük
- Gaz
- Lokal Sistemler
- Endotermik Kimyasallar
- Aerosollar
Neden otomatik söndürme sistemleri tercih edilir?
- En erken sürede müdahale ile hasarsız söndürme, kesintisiz müdahale, insanların olmadığı durumlarda gelişebilecek yangınlara da müdahale edilebilir.
- Hızlı gelişen yangınlarda insanların etkisiz veya yetersiz kaldığı durumlar için kullanılır.
- Kullanıcıların müdahale performansı eğitim ve kişilerin yeteneklerine bağlıdır.
- İnsanların olduğu alanlarda kişi sağlığı için tehlike arz eden özel tesislerde kişi müdahalesi olmaksızın devreye giren otomatik söndürme sistemleri hem yangının büyümesini engeller hem de kişilerin can güvenliğini korur.
Otomatik Sistemlerde Algılama
Otomatik sistemler iki temel parametreye bağlıdır; algılama ve boşaltma(çalışma). Algılama sistemlerinde amaç erken seviyede hatasız algılama ve uyarı yapmak, gerektiğinde söndürme ve önleme sistemlerinin devreye girmesini sağlamaktır. Aşırı hassasiyet, gecikme, zamansız devreye girme, yanlış alarm ve boşaltma işlemi, insan tahliyesi süreci gibi birçok noktada ince ayrıntıları vardır. Doğru bir algılama için yangında ortaya çıkabilecek temel etkenleri iyi bilip tanımlamak gerekir. Otomatik sistemlerde algılamada ise en önemli görev dedektörlere düşer.
Noktasal Tip Dedektörler: Genellikle tavanaveya duvara monte edilen duman, ısı, alev, gaz veya bunların kombinasyonları ile olabilmektedir.
- Optik Duman Dedektörleri:
Büyük parçacıklı beyaz duman oluşturacak yangınlarda asgari sürede yangın varlığının saptanması için kullanılan optik duman dedektörleri, IR ışık saçma prensibiyle işlev gösteren foto hücrelerinden oluşan elemanlardır.
- Isı Dedektörü
Isı hassasiyeti yüksek olan yarı iletkenler aracılığıyla sabit sıcaklıktaki değişimleri algılayan ısı dedektöleri, ortamın sıcaklığı belli bir seviyenin üzerine çıktığında alarm verir. Isı dedektörlerinde alarm sıcaklığı standart olarak 60℃’dir ancak mutfak veya kazan gibi daha yüksek sıcaklığın söz konusu olduğu bölgelerde farklı sıcaklık kontrol ayarlı dedektörlerinde kullanılması mümkündür.
- CO(Karbonmonoksit) Dedektörleri
CO algılama sensörüne sahip dedektörler yangının başlangıç aşamasında yangının için için dumansız başladığı anda CO gazını algılar ve yangından haberdar eder. Genelde kapalı otoparklarda tercih edilir.
- Alev Dedektörü
Alev dedektörleri UV yani mor ötesi ışınları algılayarak yangını saptayan detektörlerdir. Ayrıca Güneşten gelen tayfadaki ışınlarıda algılayabilirler.
Dedektörlerin Yıllık Bakımları Neden Yapılmalıdır?
İşletmenizi yangın riskinden korumak için almış olduğunuz önlemlerin başında duman algılama sistemi gelir. Duman dedektörlerinin yangın anında dumanı ve ısıyı algılayabilmesi için dedektör içinde bulunan haznenin açık ve temiz olması gerekir. Zehirli gazlar ve duman Oksijenden hafif olduğu için yukarıya doğru yükselirler. Günlük çalışma alanımızda bulunan toz duman ve ortam havası zamanla dedektörlerin haznelerini doldurur ve tamamen tıkanır. Bu durumda gerçek bir yangın anında hazneye giremeyen duman alarmı aktif hale getiremediği için sistem çalışmaz ve büyük bütçeler ayırarak yaptırmış olduğunuz yangın algılama sistemi tam da işe yarayacağı zaman bakım yapılmadığı için görevini yerine getiremez böyle durumda yangının hızla büyümesi ve büyük kayıplar vermemiz kaçınılmaz olur.
Yok olup giden emeklerimizin, fabrikalarımızın, tesislerimizin arkasından bakmamak için zamanında önlemimizi alarak sistemimizin periyodik bakımını ve çalışabilirlik testini mutlaka yaptırmamız gerekir.
Dedektör Sistemi Bakımı
Dedektör sistemi bakımı bağlı olduğu panelin akü ölçümleri yapılır. Daha sonra her loop(bölge)’da bağlı olan dedektörler tek tek sökülür. Bağlantı ışığı kontrol edilir. Dedektörün duman ve ısı haznesi emiş ve üflemeli makinalar ile temizlenir. Tekrar yerine takılır. Bütün detektörlere özelliğine göre gaz spreyi ya da ısı fanı uygulanarak dedektörün çalışabilirliği test edilir. Aynı zamanda manuel kullanım için dizayn edilmiş yangın alarm butonları test amaçlı çalıştırılır. Alarm kornolardan sesler tek tek test edilir. Panelde ki kontroller tamamlandıktan sonra reset atılarak tüm dedektörlerin panel tarafından sorunsuz şekilde tanındığı arıza ya da alarm ışığının sönük olması ile bakım tamamlanmış olur.
IDLP indirekt Söndürme Sistemleri Nedir?
